Mykwa – dawna Rytualna Łaźnia Żydowska na Pradze

Mykwa to rytualna łaźnia żydowska. Ta wzniesiona na Pradze jest jedynym takim obiektem w Warszawie, choć dziś już nie pełni dawnej funkcji.

Pobożni Żydzi chodzą do mykwy przed szabatem i świętami religijnymi. Chasydzi chodzą do niej codziennie przed modlitwami. Oczyszcza się w niej naczynia nabyte od nie-Żydów. Mężczyźni mają obowiązek skorzystać z łaźni przed świętem Jom Kipur, natomiast współczesne ortodoksyjne Żydówki odbywają kąpiele po każdej menstruacji, a także przed swoim weselem i po porodzie. 

Mykwa przy ulicy Kłopotowskiego była jednym z wielu zabudowań praskiej gminy żydowskiej. Miejsce obecnego budynku już od połowy XIX wieku pełniło funkcję łaźni rytualnej. Jego dzisiejszy kształt zawdzięczamy przebudowie około 1911 wg. proj Nauma Hornsteina.

Budynek jest w całości licowany czerwoną cegłą i posiada dwa skrzydła: frontowe i zachodnie oraz poprzeczną oficynę, które razem otaczają z trzech stron dziedziniec. Skrzydło frontowe posiada dwie kondygnacje i sześć osi. Detale architektoniczne takie jak gzymsy, obramienia okien i pilastry wykonane są z tynku imitującego kamień. Wyróżniają się wysokim poziomem wykonania. Niestety nie zachowała się attyka z cokołami, pomiędzy którymi umieszczono balustrady.

Parterowe skrzydła zachodnie od strony frontowej wykonane jest ze zwykłej czerwonej cegły i liczy pięć osi, z czego trzy ostatnie zgrupowane są w piętrowy ryzalit. Naroża elewacji i ryzalitu ujęte są pilastrami zwieńczonymi sterczynami z motywem nadwieszonej machikuły. We wnętrzach zachowały się niektóre elementy oryginalnego wystroju, takie jak posadzki i marmurowe schody.

Po zakończeniu II wojny światowej budynek został ponownie przebudowany i przeznaczony na siedzibę Centralnego Komitetu Żydów Polskich. Następnie mieściło się w nim przedszkole i społeczne liceum ogólnokształcące. Budynek w końcu udało się odzyskać Gminie Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie. Obecnie mieści się tu Wielokulturowe Liceum Humanistyczne im. Jacka Kuronia. Działa tu również żydowska szkółka niedzielna.

Kilka lat temu odkryto dwa baseny dawnej łaźni. W planach jest przeznaczenie jednego z nich do zwiedzania, natomiast drugi być może znowu będzie pełnił funkcję łaźni rytualnej.

Źródło:

Paweł Elsztein: Moja Praga. Warszawa: Dom Wydawniczy „Syrenka”, 2002. ISBN 83-914909-8-X.

Dorota Wilkiewicz: Ulice i uliczki naszej Pragi. Warszawa: Towarzystwo Przyjaciół Pragi, 1998. ISBN 83-906889-2-1.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *